RVA maakt het vanaf heden zo goed als onmogelijk om voor kunstenaars nog het 'statuut' te bewijzen. De winter staat duidelijk voor de deur. RVA heeft een nieuwe interpretatienota gebraakt over het zogenaamde 'statuut', de regels voor kunstenaars in de werkloosheidsreglementering. Zeer opvallend en negatief voor àlle kunstenaars is de nog striktere interpretatie over taakloon.
RVA maakt het vanaf heden zo goed als onmogelijk om voor kunstenaars nog het 'statuut' te bewijzen. Hoe komt dit? In de nieuwe versie van het zogenaamde RIODOC 140424 (de ondertussen 190 pagina's lang geworden interpretatienota van RVA over de regels voor kunstenaars en technici in de werkloosheid gepubliceerd op 3 oktober 2017) maakt men het quasi onmogelijk om nog taakloon toe te passen.
Ter herinnering
Artiesten die betaald werden per taak hebben recht op een aangepaste berekeningswijze van het aantal arbeidsdagen nodig om toegelaten te worden tot het uitkeringssysteem. De zogenaamde taakloonberekening (cachetberekening).
Het geeft kunstenaars de kans om op basis van hun loon - en dus wat ze hebben bijgedragen aan het sociaal systeem - het aantal dagen te bewijzen om hun recht op uitkering te bewijzen.
Zonder die aangepaste berekeningswijze is het ten eerste voor nieuwkomers zo goed als onmogelijk om toegang krijgen. Want het nadeel in de sector is dat men projectmatig dient te werken: men neemt in de sector nauwelijks kunstenaars in vast dienstverband aan maar engageert ze per project.
Ten tweede kan de de kunstenaar op deze wijze ook makkelijker de neutralisatieregel (vaak verkeerdelijk voordeelregel of 'het statuut' genoemd) bewijzen. Door de neutralisatieregel wordt het nadeel van het projectmatige werken in de sector geneutraliseerd.
Ook de terugkeer naar de eerste periode, en het mogen weigeren van een niet-artistieke job kunnen (iets makkelijker) bewezen worden met deze taakloonberekening. En die taakloonberekening was er dankzij de wetgever toch net gekomen om rekening te houden met hoe men voornamelijk in de sector werkt, namelijk per project en per taak?!
Taakloonberekening, wat?
In plaats van reëel bijvoorbeeld 312 (toelaatbaarheid voor -36 jarigen) of 156 (neutralisatieregel, terugkeer, bescherming tegen niet-artistiek job-aanbod) arbeidsdagen te moeten bewijzen, kan men gesimplificeerd uitgelegd het bruto-taakloon delen door 60,10 om het aantal arbeidsdagen te bewijzen. Dus een aan de sector aangepaste regel die het voor veel kunstenaars mogelijk maakt om toch hun toelaatbaarheid (recht op uitkering), neutralisatieregel, enz. te kunnen bewijzen.
De wettelijke definitie van taakloon (M.B. van 7/02/2014) is: Voor de toepassing van het eerste lid dient te worden verstaan onder taakloon, het loon dat door een werkgever wordt betaald aan de werknemer die een artistieke activiteit heeft verricht wanneer er geen rechtstreeks verband is tussen dit loon en het aantal arbeidsuren waaruit deze activiteit bestaat."
RVA denkt er anders over
RVA maakt een vreemde gedachtensprong. RVA stelt dat van het moment er ergens in een cao een verwijzing naar arbeidsuren is, er geen sprake kan zijn van taakloon. Inderdaad, in elke cao wordt er wel iets gezegd over arbeidstijd. Wil dit dan zeggen dat taakloon niet mogelijk is?
Dit is een ontkenning van de realiteit in de sector: In de praktijk bestaat er nochtans geen enkel onderscheid tussen de betaling per taak of per tijdseenheid (per uur, per week per maand…); Zowat alle freelance contracten zijn in feite opdrachten voor de uitoefening van een bepaalde taak ook al wordt er soms wel en soms niet per tijdseenheid betaald.
RVA gaat eveneens compleet voorbij aan de wilsbeschikking van beide bekwame partijen die een overeenkomst sloten en die onder meer afspraken maken over de aard en organisatie van de uit te voeren arbeid.
Verder geeft RVA ook nog eens een interpretatie aan het begrip 'dienstvergoeding' in de cao Podiumkunsten.
Wie bepaalt trouwens dat (al dan niet fictieve) verband tussen uren, cao en overeenkomst? Juist, volgens deze RVA-nota is het dus RVA die dat denkt te kunnen bepalen. Rechter en partij noemt men dat.
De interpretatie en gecreëerde anomalie van RVA is niet alleen niet correct, de vraag dringt zich ook op of dit de bedoeling was van de wetgevende macht? Nogmaals, het begrip taakloon en die taakloonberekening waren er dankzij de wetgever net gekomen om rekening te houden met hoe men in de sector werkt (namelijk vaak per project en per taak).
Probleem voor alle kunstenaars
De restrictieve interpretatie van wat wel of niet een taakloon zou zijn, is ten eerste zeer negatief voor die kunstenaars die het 'statuut' nog niet hebben: Het wordt moeilijk om het vereiste aantal dagen nog te bewijzen voor kunstenaars die werken in een sector gekenmerkt door projectmatig werken!
Het is ten tweede ook zeer negatief voor zij die het 'statuut' wel al hebben: zonder taakloon is het heel moeilijk om de nodige 156 dagen te kunnen bewijzen wanneer men je een niet-artistieke job aanbiedt! En net die 156 dagen parameter is de enige bescherming die je hebt tegen de job van je leven (als heftruckchauffeur om een concreet dossier even te vermelden)...
C4 dus geen taakloon?
Men creëert hier hetzelfde soort probleem als bij die andere recente anomalie: Er bestaat de verplichting om bij C4 een vermelding van tijdseenheid te doen. Daaruit dan concluderen zoals RVA durft te doen dat een activiteit geen taakloon was wegens de door een andere regelgeving opgelegde verplichting, is bijzonder vreemd. Welkom in de wereld van catch 22...
RVA schrijft nochtans wat dit betreft in haar interpretatienota "Ongeacht de gegevens uit de DMFA verifieer je dus door middel van de arbeidsovereenkomst en de toepasselijke cao of het wel degelijk om een taakloon gaat." RVA past dus soms wel en soms niet toe wat ze zelf schrijven?
Is het alleen RVA? Het is opvallend dat een nota van ACOD gelijkaardige dingen schreef in 2014. Wij vrezen dat men zich toen men die nota schreef onvoldoende bewust was van de zeer negatieve gevolgen voor kunstenaars.
Oplossing?
De enige oplossing om nog met zekerheid met taakloon te werken, is te werken via artikel 1bis via het visum kunstenaars. Dit omdat er daar geen discussie is over of het wel of niet taakloon is.
Oplossing bis?
Samen met andere 'willing parties' is ArtistsUnited het nodige werk aan het verrichten om de toepassing van taakloon voor àlle kunstenaars blijvend mogelijk te houden.
Wordt ongetwijfeld vervolgd.
VRAGEN? Stel ze via support@artistsunited.be of surf naar /nl/faq-advies
