Waar geld vinden en welke oplossingen? Zonder investeringen geen Bevergem, De Dag, De Twaalf of zelfs geen Studio 100 fun. Protest aan het Vlaams Parlement
Waar moeten we WEL geld vinden nu de Vlaamse regering de zoveelste besparing op rij doorvoert? En welke oplossingen bestaan er?
Elke studie bevestigt dat elke geïnvesteerde euro in de cultuursector een veelvoud opbrengt van de investering. Het gaat dus niet over subsidies maar over investeringen.
Zonder die subsidies in cultuur, sorry, investeringen zouden heel wat steden en gemeenten bijvoorbeeld inkomsten uit horeca mislopen om maar één evident voorbeeld te geven. Lees er artistsunited.be/blog/de-rijkdom-voor-een-stad-van-een-culturele-instelling maar eens op na. Of deze: www.flandersdc.be/nl/magazine/de-creatieve-sector-in-vlaanderen-in-cijfers? Niet dat we ons veel illusies maken dat men dat eigenlijk wel wil weten.
Zonder acteurs en technici die hun metier leerden en leren in producties waar de overheid in investeerde, zouden u en ik niet genieten van een veelheid aan mooie en goede series en films op ons scherm. Morgen nog enkel aangekochte buitenlandse producties en herhalingen ad infinitum?
Waar is die kaas?
Ze is heel dun geworden, die cultuurkaas. Er is al lang geen smeuïge roomkaas meer te vinden in onze sector na alle voorgaande besparingen: Voor alle duidelijkheid 3 of 4 kaasschaven na elkaar, maakt dat het niet gaat over een besparing van 3 of 6 % maar over een besparing tot 21% voor de organisaties. Zoals Michael Pas van de Acteursgilde terecht opmerkte op de radio, heeft de culturele sector dus al zeer zware inspanningen gedaan de laatste jaren. De politici die beweerden dat dit niet waar is, kennen de facts & figures niet of willen ze niet kennen.
Voor de projecten is de besparing nu zelfs 60% : Welke andere sector wordt een besparing van 60% opgelegd?
De cijfers waren al lachwekkend laag, stelt Stijn Meuris. We gaan naar Hongaarse toestanden zoals onder Orban. Stem niet meer op de (regerings)partijen die dit beslisten of mee hielpen faciliteren', zo stelt hij. Want waar is de stem van die andere regeringspartijen in deze zaak, inderdaad?
De Tijd - toch niet echt een links gazetje - rekende uit dat het Cultuurbudget nog nooit zo laag geweest is de laatste 20 jaar.
Waar moeten we WEL geld vinden na de zoveelste besparing op rij? En welke oplossingen bestaan er?
- Het voorstel van Jef Neve is een interessante: een bescheiden stukje gebruiken van de ongeveer 22 miljoen uittredingsvergoedingen voor politici zou volstaan. (*)
Terwijl elke studie bevestigt dat elke geïnvesteerde euro in de cultuursector een veelvoud opbrengt van de investering, mogen we dan ook eens vragen of er een studie bestaat die bevestigt dat elke geïnvesteerde euro in een politieker een veelvoud opbrengt? - Een ander voorstel was: de grote kunstinstellingen schrappen (deels) hun programmatie. Met het vrijgekomen geld helpt men dan de zwaarst getroffenen. Interessant idee maar men programmeert 2 jaar op voorhand en veel zaken zijn al besteld, betaald, of contracten uitgeschreven. Opletten dus dat men én niet meer uitvoert wat was geprogrammeerd én schade moet vergoeden. Daarnaast zijn er grote instellingen die nu reeds heel wat projecten actief steunen. Men kan moeilijk verwachten dat die grote instellingen dus het gat dat door de besparingen wordt geslagen, helemaal kunnen oplossen.
- Hoe(n)derhok: Wat met de subsidies die naar vakbonden gaan? Of mogen we die knuppel niet in dat hoenderhok gooien? Zijn vakbonden niet geacht de hoeders van de zwakkeren te zijn. Zouden die niet kunnen bijspringen?
Er bestaan al jaren (weliswaar juridische vraagtekens oproepende) overeenkomsten tussen bijvoorbeeld de NMBS of de VRT en de vakbonden waar er toch wel wat geld en middelen vloeien naar de vakbonden. Misschien kunnen die bijspringen en de toch ook in vakbondscontreien zeer mager bedeelde culturele afdelingen met wat meer middelen steunen?
Daarnaast bestond er vroeger ook een "experimentele overeenkomst" met de toenmalige BRT, specifiek om kunstenaars te helpen. Echter, hier werden niet zo lang geleden praktijken uit een wat verder verleden vastgesteld waarbij een bepaalde vakbond de middelen die bedoeld waren voor kunstenaars, jarenlang heeft gebruikt of misbruikt door actief en/of passief toedoen van bepaalde vroegere bestuurders die een link met die vakbond hadden. Jammer, de cultuursector en haar kunstenaars hebben op die manier heel wat geld misgelopen. (**) - Bespaar op je kosten aan loonverwerkers: Culturele organisaties en kunstenaars kunnen 10 à 20 % besparen (of meer overhouden!) door te veranderen van loonverwerker. De verschillen bij interims en loonverwerkers zijn enorm wat betreft aangerekende coëfficiënt. Je hebt dan 180 tot zelfs 205 euro factuurbedrag nodig (afhankelijk van 'leverancier' van loonservice), om dezelfde 100 euro brutoloon over te houden! In die coëfficiënt zit onder meer de sociale zekerheid maar ook het eigen winstpercentage...
Bij de meeste loonverwerkers is er niet dezelfde of zelfs helemaal géén terugvloei van de RSZ-vermindering naar de kunstenaars, als de terugvloei naar de kunstenaars die bij Paypro Services wel wordt gehanteerd zodat kunstenaars meer overhouden, zowel brutoloon als nettoloon. - Maak werk van een echt statuut van de kunstenaar.
Het veld deed reeds eerder realistische voorstellen die een win/win kunnen betekenen voor zowel de kunstenaars, de overheid als de controlerende administratieve diensten. Enerzijds kan men onmiddellijk een aantal problemen en kafkaiaanse overlast binnen de huidige regels aanpakken. Anderzijds kan men best eindelijk werk maken van een echt statuut van de kunstenaar. - Hans van Nuffel lanceert het een idee om met de hele sector een hoop bedrijven aan te spreken om een gezamenlijke cultuurpot op te richten als een vorm van "sociaal verzet". Met hetzelfde commissiesysteem van nu om te ingediende projecten te beoordelen. "Of is dit een hopeloos naïef en/of contraproductief idee? Want dat blijft natuurlijk een vorm van mecenaat, en geeft de regering de opening om volgende keer helemaal geen geld meer vrij te maken. Anderzijds: het gaat om zo'n kleine som voor pakweg 1000 (8000€ per storting) bedrijven, en het zou een honderdtal kunstenaars op korte termijn wel degelijk uit de kou zetten. Laten we het een cultureel noodfonds noemen..."
- Maak werk van een overlegstructuur met heel de sector waar iedereen van de sector bij betrokken is. Het wordt tijd voor een cultuurwerkersparlement.
- Kom protesteren
Donderdag 14 november, om 09. uur komen we massaal samen voor het Vlaams Parlement! Leuvense weg 86, Brussel.
Minister Jambon komt in het Vlaams Parlement zijn beslissing toelichten.
Een kleine delegatie zal mee naar binnen gaan.
Een zéér grote delegatie acteurs, muzikanten en kunstenmensen zal op straat voor een indrukwekkend welkom zorgen! De tijd voor actie is NU! Als je slechts één keer in je leven iets wil doen voor je jezelf én je collega’s in de kunsten, laat het morgen zijn! Nodig iedereen uit die onze zaak genegen is.
(*) Jef Neve heeft een beter idee: We moeten volgens Jambon 60% besparen op project subsidies in het cultuur beleid. Dat is zo’n 5 miljoen euro. Ik stel voor dat we aan al onze politici uit de volgende lijst vragen of ze een kwartje van hun
uittredingsvergoeding willen afstaan. Zo kunnen onze jonge kunstenaars nog steeds verder werken om later de nieuwe Bruegels en Toots Thielemansen van onze tijd te worden. Hier volgt het lijstje: €22 170 485,00 aan uittredingsvergoedingen voor niet herkozen politici waarvan de grote hoop, buiten bij het afleggen van hun eed, nooit of nooit hun mond opengedaan hebben!!
(**) Hof Van Beroep 20 oktober 2016: "De stukken die door ACV Transcom omschreven worden in haar verzoekschrift betreft een ingebrekestelling dd. 30 augustus 2016 vanwege VZW Kunstcirkel aan ACV Transcom waarin zij verantwoording vraagt voor het beheer in de periode 1989 tot en met 2006 en een op verzoek van VZW Kunstcirkel opgesteld revisorenverslag hieromtrent daterend van 5 juli 2016" "Ze hebben betrekking op het beheer van de VZW in het verleden en sluiten aan bij de stelling van VZW Kunstcirkel in conclusies dat er in het verleden onaanvaardbare geldtransacties naar ACV Transcom vanuit de VZW zijn gebeurd".
Ter info: SWDC, later Kunstcirkel, en uiteindelijk herdoopt tot Artists United vzw, is een onafhankelijke vzw, opgericht voor en door kunstenaars met als doelstelling kunstenaars te helpen. Op basis van een overeenkomst met de toenmalige BRT was het de bedoeling kunstenaars te steunen. ACV (Transcom) en deze hadden en hebben geen enkele juridische band. De beide verenigingen zijn niet statutair verbonden en hun bestuursorganen stemmen absoluut niet overeen. Echter, de wijze waarop deze middelen jarenlang zijn gebruikt en/of misbruikt in het verleden door actief of passief toedoen van bepaalde vroegere bestuurders die een link met de vakbond ACV Transcom hadden, kan niet anders dan vragen oproepen bij de buitenwereld.
Het klemt alleszins als een tang op een varken dat middelen die formeel bedoeld waren “om de beroepsartiest op behoorlijke wijze" te helpen, ooit zouden kunnen worden beschouwd als syndicale middelen. Nochtans beschouwde ACV Transcom of haar juridische voorganger deze middelen als haar eigen middelen en werden grote geldstromen onterecht richting ACV afgeleid.