Op TAZ - Theater aan Zee op het sectormoment georganiseerd samen met Recto:Verso op 5 augustus 2019 waren straffe woorden te horen én ideeën om de kunstenaars vooruit te helpen. Volgens Lucas de Man, gastcurator TAZ2019, 'komen die subsidies(*) van in de jaren '60 of '70 niet terug en is er een derde weg naast het wachten op subsidies of het idee dat het neoliberale het antwoord zou zijn. Het wordt hoog tijd dat we nadenken hoe we het anders kunnen doen'. Met zijn vlammende inleiding was de toon voor een stevig debat alleszins gezet.
(*) Artists United vindt dat er geen 'subsidies' maar investeringen gebeuren in de sector en roept alvast op te stoppen met onszelf in het verdomhoekje te plaatsen door te blijven deze onjuiste term 'subsidie' te gebruiken (www.artistsunited.be/nl/content/blog/cultuur-draagt-stevig-bij)
Van Fair en Good Practices over calculator tot cultuurparlement
Het voorstel van Artists United draaide rond de sector meer te verenigen en "Hoe kunstenaars hun stem/'macht' meer gezamenlijk kunnen uitspelen".
- Het blijkt - gebaseerd op cijfers - dat kunstenaars zich vandaag deels of grotendeels organiseren in niet-tradionele belangenorganisaties:
Acteursgilde, Artists United, Galm, Facir, ARFF, Scenaristengilde, Unie van regisseurs, Union des Artists, enz... - In Wallonië bestaat het systeem van de 'Instances d'avis' voor de culturele sector: een orgaan waar erkende én onafhankelijke sectororganisaties worden gehoord door de bevoegde minister. Dit is geregeld via een decreet. (**): ‘Les instances ont pour mission de remettre des avis au Ministre de tutelle, soit d’initiative soit à sa demande. Elles remplissent donc un rôle de conseiller du Ministère de la Culture et du Gouvernement, tant au niveau de la politique culturelle que sur des demandes de subvention ou de reconnaissance ou encore sur l’adoption de textes légaux et réglementaires.’
- Kunnen we in Vlaanderen achterblijven? Of kunnen we in Vlaanderen beter doen? : Waarom enkel FWB (Fédération Wallonie-Bruxelles) copy-pasten in Vlaanderen? Al zou dat al een stap vooruit zijn in het laten horen van jullie stem van de kunstenaars uiteraard.
- Waarom niet een nationaal overlegorgaan met adviesgevende stem
Met verplichting dit orgaan te raadplegen bij elke grote beslissing over de sector? -> cultuur stopt toch niet aan een of andere gewest- of taalgrens?
Wat met diegenen die noch bij een traditionele, noch bij een niet-traditionele organisatie aangesloten zijn? Gaan we voor een 'praatbarak' met de usual suspects of eerder een cultuurparlement?Waar de sector zo volledig mogelijk vertegenwoordigd is en niet enkel organisaties?
Indien van goede wil, kan dat zonder probleem snel en vrij eenvoudig opgezet worden. We zijn benieuwd...
Wat kwam er uit het debat?
Een cultuurwerkersparlement:
1) identificeer aan de hand van 3-4 criteria wie cultuurwerker/kunstenaar is,
2) elk lid van cultuurwerkersparlement kan één of twee keer per jaar digitaal stemmen op pakweg 5 voorstellen, als referendum – ook 1 maal per jaar fysiek samenkomen?,
3) de bestaande partners kunnen beslissingen samen verder opvolgen en krijgen zo meer draagvlak bij beleid,
4) voordelen: meer betrokkenheid van onderuit, bestaande fracties kunnen behouden blijven, meer debat,
5) nadeel: aantal meer technische zaken moeten eerst beter uitgelegd worden,
6) belangrijk: focus voor eerste jaar op gedeelde belangen, niet op verschillen.
Wanneer zitten we als sector echt mee aan het stuur? Willen jullie dat als kunstenaars? Reageren? -> info@artistsunited.be
Andere voorstellen
- Van Galm hoorden we goede ideeën over Good Practices.
- Er werden daarnaast ook door verschillende sprekers lansen gebroken voor Fair Practices. Overleg Kunstenorganisaties (werkgeversorganisatie) verwijst naar de FPC, de Fair Practice Code in Nederland (***).
- De Acteursgilde hield een pleidooi voor de verfijning van artikel 1bis.
- Het idee van een cultuurcalculator werd voorgesteld door een vakbond. Die functioneert echter momenteel niet. Er bestaat wel al een richtlijn gegroeid vanuit de sector over wat zelfstandige kunstenaars mogen factureren. Dat is een goede zaak wanneer we vaststellen dat zelfs gesubsidieerde instellingen bijvoorbeeld zelfstandigen minder durven betalen dan loontrekkenden, en dat ondanks deze richtlijn: www.artistsunited.be/nl/content/blog/hoeveel-moet-ik-factureren-als-zelfstandige
- Een andere vakbond stelde 'Freelancers United' voor.. Gekopieerd worden is altijd de hoogste vorm van vleierij, vinden we bij Artists United ;-)
De lidgeldprijs die de vakbond hiervoor vraagt is wel heel stevig en nòg wat duurder dan het gebruikelijke lidgeld bij de vakbond: 207 euro naar verluid. Dat is zowat 3 maal duurder dan het lidgeld bij Artists United voor freelancers. En ondertussen heeft Artists United al jaren ervaring met onder meer het helpen van freelancers.
De Standaard schreef over dit sectormoment het volgende:
Vijf voorstellen voor een oplossing
● Voer een Charter Fair Practice in. Het charter, een idee van het Overleg Kunstenorganisaties, definieert principes voor correcte betaling, goede arbeidsomstandigheden en transparante samenwerking in alle kunstdisciplines. In Nederland bestaat een Fair Practice Code sinds 2017.
● Maak subsidies bindend. Maak dat fair practice een voorwaarde is voor de toekenning van subsidies, en stel daarvoor voldoende middelen ter beschikking.
● Stel een modelcontract op. Auteursvereniging VAV en uitgeversvereniging GAU stelden een basis op waaraan elk contract moet voldoen. Hun model kan in aangepaste vorm binnen andere disciplines geïntroduceerd worden.
● Gebruik de cultuurcalulator. Deze website, ontwikkeld door de vakbonden, berekent hoeveel cultuurwerkers kunnen vragen voor een opdracht. Zo staan cultuurwerkers sterker in de onderhandeling met hun opdrachtgevers.
● Organiseer een sterker sociaal overleg. Of je nu hopt van het ene naar het andere losse contract of werkt als zelfstandige, freelancers staan samen sterker. Kunstenaars worden al vertegenwoordigd in belangenorganisaties, maar de minister kan hun aanbevelingen naast zich leggen. Een overlegstructuur voor de hele sector kan meer wegen op het beleid. (DS 9 augustus 2019)
--
Reageren? Contacteer ons en geef je gezouten of ongezouten mening!
--
(**) Arrêté du Gouvernement de la Communauté française du 30 juin 2006 portant exécution du décret du 10 avril 2003 relatif au fonctionnement des instances d'avis oeuvrant dans le secteur culturel
http://www.creationartistique.cfwb.be/index.php?id=16482
--
#TAZ #kunstenaarsstatuut #Theateraanzee #moederwaarvoorwerkenwij #fairpractice #sociaaloverleg