Het lekke condoom van Sabam
De reacties op ons vorige artikel over deze materie spreken boekdelen. Uiteraard is Arno een instituut. Toch even vermelden dat de muziek niet van Arno is; hij is in deze enkel de tekstschrijver en daar gaat deze zaak niet over. Die gaat over de muziek.
Ook bepaalde betrokkenen bleken na initieel bepaalde zaken verteld te hebben, plots incommunicado. It's a small world, het is een 'kleine' wereld blijkt ook uit het feit dat de voorzitter van het ‘expertencomité’ van Sabam Patrick Mortier was, o.a. een veel gevraagd studiomuzikant; in die hoedanigheid werkte hij o.a. met Roland. Juist, ja, naast Piet Jorens het andere maatje van Arno in ‘Charles et les Lulus’;
Uiteraard geloven we bij ArtistsUnited in oplossingen. Een minnelijke schikkingspoging werd samen met de componist ondernomen. Dat botste op een door advocaten opgeworpen muur. Jammer, wij hadden liever dialoog.
Over wat ging het ook al weer?
De vraag over de kip of het ei is dikwijls gesteld. Arno, Piet, Joris en Jeroen, wie schreef een nummer het eerste? Als het over een song gaat, wat maakt die origineel? En wie was de eerste bij nummers die erg op elkaar lijken? Daar bestaat onder andere het boek en the site The Orginals (Arnold Rypens) over. Boeiende lectuur! Van het Adagio for strings van Barber dat door DJ Tiësto gebruikt werd tot you name it, zowat elk nummer werd wel eens 'geleend' of niet..? Wat is de rol van Sabam?
Voorspel van een hit of rechtvaardigheid in de kiem gesmoord?
Sabam kan via een expertencomité een advies geven over de originaliteit van een nummer. Sabam hanteert hiervoor ondermeer volgende parameters bij het vergelijken van nummers : het aantal maten (...), de duurtijd, de maatsoort, het genre, het tempo, de toonaard waarin het stuk staat en de gebruikte instrumenten. (Neen, dat is geen grapje, dat staat zo in verslagen van de expertencommissie van Sabam).
Enkele van die parameters verbazen inderdaad voor een muzikant. Betekent dit dat we dus niet leentjebuur spelen als we de duurtijd, tempo (!) of het aantal maten (!!) wat aanpassen. Absurd? Neen, hoor. Heel concreet is dat wat men kan lezen in beoordelingen. Nog grover is dat men ook het ‘genre’ vergelijkt. ‘Genre’ is om te beginnen al een volslagen vage kwalificering. Dit doet toch wat bekommernissen rijzen bij musici. Is het condoom - de filter van Sabam lek?
"De trein gemist" of toch "Les yeux de ma mère"?, een verhaal
https://www.youtube.com/watch?v=a1ZuxXmcZUg. Zo klonk ‘de trein gemist’ van Jeroen Le Compte reeds in 1985. Erna ‘Les yeux de ma mère’ van Arno uit 1995. Is er niet een zekere gelijkenis? Wat denkt u? En waarom komt dit nu pas aan de oppervlakte? Wacht tot u het verhaal hoort achter beide liedjes.
Toen Jeroen ‘De trein gemist’ schreef, studeerde hij nog klassieke gitaar. Een mede-student was Piet aan wie Jeroen vroeg of hij diens begeleidingsgitarist wilde worden, waartoe hij Piet z’n liedjesrepertoire leerde kennen, dat ook het versgeschreven ‘De trein gemist’ omvatte. De samenwerking ging niet door, Piet ontpopte zich tot drummer voor o.a. Arno’s project ‘Charles et les Lulus’. Pas een jaar geleden kwam wereldvreemde Jeroen erachter dat de muziek van ‘Les yeux de ma mère’, een liedje dat hij al altijd verdacht veel vond lijken op ‘De trein gemist’, gecomponeerd was door Piet. Toeval of 'si non é vero é ben trovato.’…?
Voor alle duidelijkheid is Arno niet de componist maar de tekstschrijver van “les yeux”. De vraag blijft onbeantwoord wie dan wel de originele componist is van de muziek van het nummer...
Wat stelt de site 'The Orginals' van Arnold Rypens? Die stelt dat het origineel “De trein gemist” was. Het nummer was "in handen gegeven van het Expertencomité (van Sabam), waarvan de richtlijn niet bindend is en gelukkig maar. De parameters die in het verslag mee bepalen of er enige mate van overeenkomst kan worden afgelezen tarten alle verbeelding. Dat het ene liedje trager klinkt dan het andere en met andere instrumenten wordt gespeeld is daarin bv. een argument om met de duim naar onder te wijzen." (http://www.originals.be/nl/originals/14942)
The Originals site spreekt toch met enige autoriteit. Sinds 1982 is het een baken van muzikale informatie zonder weerga, zonder poespas, zonder grenzen, zonder genade. Info en vergelijkingen over 15.000 titels ondertussen and counting.
Pour la petite histoire en omdat 'toeval' zo mooi is: Jeroen is geboren op een 21ste mei, een zaterdag. Arno is ook geboren op een 21ste mei, ook een zaterdag, maar zes jaar eerder. Daarin was Arno wel ‘the original’... Voor de rest, componisten en musici aller landen en België in het bijzonder: check those rubbers!